Testament jest dokumentem, który kojarzy się z pewnym zabezpieczeniem na wypadek śmierci. Mimo że w życiu każdego człowieka musi przyjść taki moment, badania wskazują, że tylko niewielka część osób decyduje się na jego spisanie. A sposobów, w jakie można wyrazić swoją ostatnią wolę dotyczącą majątku, jest przynajmniej kilka. Dlaczego o testamencie powinien pamiętać każdy z nas?
Co to jest testament?
Jeśli chodzi o definicję testamentu, nie istnieje przepis w polskim prawie, który dokładnie tłumaczy to pojęcie. W ogólnym znaczeniu jest on jednak uważany za dokument, w którym jego autor z zachowaniem szczególnej formy opisuje swoją decyzję na temat rozporządzenia i dziedziczenia własnego majątku na wypadek śmierci.
W testamencie chodzi o najważniejsze informacje dotyczące przekazania dysponowanej własności. W jego treści można przekazać swój majątek spadkobiercom ustawowym, ale również osobom, które nimi nie są. Spadek otrzymują według woli osoby fizyczne, osoby prawne lub fundacje. Warto wskazać, że w testamencie istnieje możliwość wydziedziczenia konkretnej osoby, a więc pozbawienia jej prawa do zachowku.
Testament – co mówi prawo? Kiedy najlepiej go sporządzić?
Choć w prawie nie znajdziemy dokładnej definicji pojęcia “testament”, istnieją pewne zapisy w Kodeksie cywilnym, który odnoszą się do takiego dokumentu. Przykładowo art. 944, który mówi, że sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Z kolei art. 943 Kodeksu cywilnego wskazuje, że spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia. Co ważne, przepisy stwierdzają, że taki dokument może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy, co wyklucza tworzenie testamentów wspólnych.
Na spisanie testamentu powinny zdecydować się osoby, które chcą dokładnie zaplanować podział swojego majątku po swojej śmierci. Bez takiego dokumentu spadek jest dziedziczony według regulacji Kodeksu cywilnego, a więc przypada osobom według reguł dziedziczenia ustawowego. Majątek jest więc wtedy przekazany spadkobiercom z pierwszej lub kolejnej grupy według pokrewieństwa.
Jakie są rodzaje testamentu?
Myśląc o spisaniu testamentu, dobrze jest poznać rodzaje takich dokumentów, aby wybrać odpowiedni z nich. Podstawowy podział zakłada testamenty zwykłe i szczególne. Wybór konkretnego z nich zależy od spadkodawcy, ale również od ogólnej jego sytuacji.
Testament zwykły jest możliwy do spisania praktyczne w dowolnym czasie. Tutaj szczegółowe typy dotyczą testamentu własnoręcznego (holograficznego), notarialnego i testamentu allograficznego (urzędowego).
Testamenty szczególne są przeznaczone do wykorzystania w określonych sytuacjach, kiedy najczęściej zwykłej formy dokumentu nie da się zachować. Może to dotyczyć sytuacji, w której spadkodawca ma obawy wobec bliskiej śmierci. Tutaj wymienia się testament ustny, podróżny, czy wojskowy.
W zależności od potrzeb autor testamentu wybiera konkretny jego rodzaj, a następnie w przypadku pisemnej formy przechowuje go w taki sposób, aby nie stracił swoich właściwości (nie wyblakł). Warto też opisać miejsce jego złożenia zaufanej osobie, aby doszło do ujawnienia ostatniej woli po śmierci spadkodawcy.
Dlaczego warto przygotować testament?
Spisanie testamentu jest odkładane przez wiele osób, a przecież nigdy nie wiadomo, kiedy nastąpi kres życia. W ten sposób majątek zwykle trafia do przypadkowych osób, co nie zawsze pokrywałoby się z wolą spadkodawcy. Aby więc uniknąć wszelkich wątpliwości i mieć kontrolę nad zgromadzonym przez swoje życie spadkiem, warto przygotować taki dokument jak najwcześniej. W ten sposób autor testamentu zyskuje pewność, że jego majątek trafi w ręce osób lub fundacji, które samodzielnie wybiera, unikając przy tym wielu konfliktów i sporów dotyczących jego późniejszego podziału. To niejako troska o bliskich, którzy potrzebują wsparcia i powinni zostać docenieni.
